Лента новостей органов власти Республики Тыва
Глава Тувы освободил от пени за задержку оплаты жилья и коммунальных услуг добровольцев национальной гвардии и их семьи
Глава Тувы освободил от пени за задержку оплаты жилья и коммунальных услуг добровольцев национальной гвардии и их семьи

Перечень жителей Тувы, в отношении которых запрещено начислять и взыскивать пени за просрочку коммунальных платежей и оплаты жилья, дополнен добровольцами, служащими в войсках национальной гвардии. Соответствующий указ подписал 9 октября Глава республики Владислав Ховалыг. 

Дата публикации: 17.10.2025

Теги: 
Количество показов: 16
Тип:  Новость органа / Новости Главы РТ
Источник информации:  Портал Республики Тыва
Размещение на сайте (Новости):  Баннер (главная страница)
Источник (URL):  https://rtyva.ru/press/news/6221/
Госпаблики вКонтакте
Октябрь 17-де Чөөн-Хемчик кожууннуң Элдиг-Хем сумузунга сумулар аразынга «Кунчуушкулар–2025» деп мөөрей болуп эрткен. Чөөн-Хемчик кожууннуң чагырга даргазының социал политика талазы-биле оралакчызы Джамиля Джоновна Монгуш киржикчилерге болгаш аалчыларга байыр чедириишкинниң чылыг-чымчак сөстерин илереткен. «Кунчуушкулар–2025» мөөрейге Элдиг-Хем, Шеми, Чыраа-Бажы, Чыргакы, Бажын-Алаак, Баян-Тала,Хайыракан, Ийме, Теве-Хая сумуларындан ниитизи-биле 19 кунчуушку киржип келген. Мөөрей солун болгаш бедик деңнелге эрткен. Киржикчилерниң чогаадыкчы чоруу чонну кайгаткан. Моорейнин эртирикчизи  Кара-Сал Таймира Танововна. Дээди шаңналга Шемиден кунчуу Куулар Лориса Куруянчаповна, келин Куулар Олча Валентиновна төлептиг болганнар. I – ги черни Элдиг-Хем сумузундан кунчуушкулар Ооржак Азияна Бадыевна биле  Куулар Айда-Сай Мергеновна алганнар. II-ги черни Чыргакы сумузундан кунчуу Куулар Сырга Норбуевна, келин Куулар Суйзана Сайдашовна келин Куулар Айыран Шолбановна алганнар. III-кү черни Бажың-Алаак сумузу, кунчуу Монгуш Аяна Деспил-ооловна, келин Дамба Аяна Санчатовна алган. «Эң-не талантылыг кунчуушкулар» -  Чыраа-Бажы сумузу, кунчуу Сонам Уран Бопай-ооловна, келин Ооржак Солангы Радамировна «Эң-не угаанныг кунчуушкулар» - Баян-Тала сумузу, кунчуу Куулар Нина Ховалыговна, келин Намзырай Светлана Семеновна «Эң-не тергиин тыва хептиг кунчуушкулар»  - Хайыракан сумузу, кунчууКужугет Любовь Дакар-ооловна, келин Монгуш Аяна Арсеновна «Эң-не сагынгыр тывынгыр  кунчуушкулар»  - Теве-Хая сумузу, кунчуу ОндарОюмаа Эртине-Комбуевна, келин Ховалыг Олча Алдын-ооловна «Эң-не холу чемзиг кунчуушкулар»  - Ийме сумузу, кунчуу Монгуш Надежда Стадиновна, келин Хертек Чойгана Шышкан-ооловна   Элдиг-Хем сумузунуң Адалар чөвүлели мөөрейниң киржикчилеринге болгаш келген аалчыларга роза чечектерни сунган.

«Ленинчи орук» солундан «Шын» солунга ажылдай бердим 2025 чылдың сентябрь 4-те, Кызылда Улусчу чогаадылга бажыңынга Тыва Республиканың ниитилел-политиктиг «Шын» солунунуң 100 чылдаанынга тураскааткан байырлыг хуралга кириштим. 1984 чылдың декабрь 17- ден 1988 чылдың сентябрь 16-га чедир Чөөн-Хемчик, Өвүр, Сүт-Хөл кожууннарның «Ленинчи орук» солунунга корреспондент кылдыр Чөөн-Хемчик районнуң комсомол комитединиң (бирги секретарь Николай Калчан-оолович Сат, оралакчызы Вячеслав Бавууевич Яндай-оол, инструкторлар Алдын Дилгижекович Монгуш, Михаил Кавыш-оолович Куулар) чоруткан комсомолчу бижии-биле (путевка) ажылдадым. «Ленинчи орук» солуннуң кол редактору Биче-оол Арбас-Сатович Донгактың өрээлинге киреримге, хүлээп алгаш, улаштыр харыысалгалыг секретарь Василий Кечилович Очур-оолга, көдээ ажыл-агый килдизиниң эргелекчизи Монгуш Дойнаевич Севенге, партия килдизиниң эргелекчизи, чогаалчы Монгуш Борбак-оолович Көжелдей, чагаа килдизинде Зинаида Максимовна Куулар-биле таныштырып каан. Пионерлер бажыңынга Олег Александрович Шүңнейниң удуртуп, башкылап турган «Аныяк корреспондент» бөлгүмге тыва дыл чогаал башкызы Луиза Балчыевна Дамбарның арга-сүмези-биле эштерлиг барып турган болгаш аттарын адааным чогаадыкчы ажылдакчыларны редакция, типографияның бажыңынга экскурсиялап чораан болгаш таныыр, билир мен. Улуг улусту аажок хүндүлээр, чугаа-домаан кичээнгейлиг дыңнаар, берген даалгазын үезинде күүседир боор чүве. Редакциядан баштайгы акша-көпеек ажылдап ап, 6 рубль 28 көпеек гонорар алганымны сактып, номчукчуларга дыңнадыры чугула. Хайыракан сес чыл школазының алдыгы классчызы «Аныяк корреспондент» бөлгүмнүң киржикчизи «Ленинчи орук» солунга СЭКП-ниң ХХII съездизи аттыг совхозтуң «Дөргүн» сүт-бараан фермазының мурнакчы саанчыларының дугайында материалды сомалап алгаш келиримге, Монгуш Дойнаевич эдип, эдип, хынаан соонда солунга үнүп келген. Бир неделя эрткен бе, эртпээн бе, почта дамчыштыр акша алыр диген саазын чедип келген. – Аваңның азы ачаңның паспортун ап алгаш, почтага чедип келир сен! – деп, бажыңга солуннар, журналдар эккелген почтальон угбай мындыг. Почта эргелекчизи Валентина Калчан-Сүрүңовна Монгуш бир-ле дугаар гонорар акшамны санап бергеш, саазынны бодунга арттырып алган. Солуннарга медээлер, материалдар чырыдар сонуургал, күзелимни Луиза Балчыевнаның «Ленинчи орук» солунга Чечекмаа Сотпаевна Монгуштуң дугайында бижээн материалы оттурган. Авам, ачам «Шын», «Тываның аныяктары», «Пионерская правда» солуннарны, «Крокодил», «Крестьянка», «Работница», «Мурзилка», «Веселые картинки» журналдарны бажыңга чагыдып алыр турганнар. Ынчангаш-ла амдыгаа дээр чаа солуннар, делегей харылзааларының дугайында медээлер болгаш өске-даа чаа болуушкуннар дугайында номчувазымга, ол үеде политинформация дыңнавазымза, сагыш-сеткилим «аарып» туруп бээр. Севээн Монгуш Дойнаевич «Ленинчи орук» солунга сонуургалым аайы-биле барып эгелээнимде, ажылдай-даа бергенимде, көдээ ажыл-агый килдизиниң эргелекчизи болгаш дорт удуртур дарга, дагдыныкчым болган. «Ленинчи орук» солуннуё харыысалгалыг секретары Василий Кечилович Очур-оол-биле чаңгыс өрээлге ажылдап органнар. Хоочун журналистер кайызы-даа «Ленинчи орук» солуннуң кол редакторлары албан хүлээлгелиг болгаш мээң чогаадыкчы ажыл-чорудулгамның дорт айтыкчылары болганнар. «Ленинчи орук» солун тургустунгаш, бо хүннерге чедир «Чаа орук» солун апаргыжеге чедир кол редакторлар кылдыр ажылдап турганнарга Монгуш Ыдыраанович Идам-Сүрүң, Куулар Тамба-Сүрүң (Александр) Чаш-оолович, Күжүгет Серээевич Шойгу, Монгуш Көкеевич Бири-Санаа, Монгуш Дойнаевич Севен, Василий Кечилович Очур-оол, Биин-оол Монгушович Седен-Хуурак, Борис Очурович Күжүгет, Биче-оол Арбас-Сатович Донгак, Калдар-оол Комбуевич Куулар, Каадыр-оол Эрес-оолович Тувак оларны хамаарыштырар. Бо одуругларның автору бодум Чадаанага Пионерлер бажыңынга «Аныяк коррекспондент» бөлгүмден эгелээш, тускай мергежил чедип ап, 1984 чылдан бээр көдээ ажыл-агый килдизиниң корреспондентизи кылдыр ажылдааш, «Шын», «Тыва Республика», «Эне сөзү» катап-ла 2000 чылдардан бээр «Чаа орук» солунга корреспондентиден харысаалгалыг секретарь, кол редакторнуң оралакчызы кылдыр ажылдааш, 2012 чылдан амдыгаа чедир кол редактор кылдыр чааскаан ажылдап чор мен. Уфаның полиграфия училищезинге 1987-1987 чылдарда өөренип, фотокорреспондент мергежилди чедип алгаш, кезек када «Ленинчи орук» солунга ажылдап турумда, «Шын» солунга ажылдаар күзел тыптып келген. 1988 чылдың август төнчүзүнде «Шын» солуннуң кол редактору Валерий Севилбааевич Шаравииниң өрээлинге кирип, ажылдаар күзелимни илеретттим. Валерий Севилбаевич бир кижини телефон дамчыштыр өрээлинче чалапкан. Ам болза, Хөндергей чурттуг, оралакчы редактор Сат Күстүгүр Күдерекович болган. Таныштырылга соонда информация болгаш спорт килдизинге корреспондент болуп ажылдаарымны билип алдым. Күстүгүр Күдерекович мени эдертип алгаш, Монгуш Очуровичиниң узун коридорнуё ужунда өрээлинге эккелген. «Шын» солуннуң медээлер болгаш спорт килдизиниң корреспондентизи болдум. Эргелекчи-дагдыныкчым Монгуш Очурович Өлзей-оол Москваның күрүне университединиң доозукчузу, бот-негелделиг, харысаалгалыг профессионал журналист. Медээлер болгаш спорт килдизиниң корреспондентизи - Кызылга, өске-даа черлерге дыштаныр хүннерде болур хемчеглерден чыда калбас, ооң дугайында материалдарны республиканың номчукчуларынга албан чедирер ужурлуг. Ынчангаш аргалыг-ла болза, кандыг-даа болуушкундан чыдып калбазын, озалдавазын оралдажыр турдум. Ол үеде амгы үеде дег таксилер чок, хуу машиналар хөй эвес, а районнар аразынга Кызылдың пассажирлер АТБ-зиниң автобустарынга аргыжар. Дүрген чорук херек аайы-биле таныыр кижилерниң машиназынга олуруптар таварылгалар ында-хаая, а редакцияның машиназы-биле чоруурда, сургакчылаар бөлүк-биле дугурушкаш, куш даң бажында чоруур ужурга таваржыр. Ынчаар-ла Тываның булуң болганынга журналист ажыл-агыйым аайы-биле чедип чорааным уттундурбас болуушкуннар, таварылгалар хөй. «Шын» солуннуң редакциязынга ажылдааш, дыка хөй журналистерни, чогаалчыларны, чогаадыкчы ажылдакчыларны магадап, оларның ажылдаарын магадап ханмас мен. Кол редакторнуң оралакчылары Күстүгүр Күдерекович Сат, Александр Сотпаевич Дембирел, Даңгыт Чыдым Иргитович, харысаалгалыг секретарьлар Алексей Хунаевич Аир, Маадыр-оол Калчанович Калчан, очулдурукчулар Ондар Доржу Былдый-оолович, Сандро Давааевич Маады, Мижит-оол Мыңмырович Саая, Монгуш Чысыңмаевич Топча, килдис эргелекчилери Хертек Седен Кудурукпаевич, Монгуш Өлзей-оол Очурович, Хертек Таан-оол Попанашович, Вера Ооржаковна Куулар, Артык Хөм-Оттуковна Ховалыг, корреспондентилер Надежда Санчыдаровна Эргеп, машинакчылар, корректорлар, чогаалчылар, шүлүкчүлер, композиторлар дээш өске-даа мергежилдиң кижилери-биле таныжып, чогаадыкчы ажылын ханы билип, парлалгага чырыдып чораанымга чоргаарланыр мен. «Шын» солуннуң редакциязынга ажылдап тургаш, ийи удаа Мөңгүн-Тайга-биле Куңгуртугга сургакчылап чедер дээн күзелим боттанмаан. «Чаа орук» солунга ажылдап тургаш, 2014 чылда күрүнениң «Тыва» телерадиокомпаниязының хоочун корреспондентизи Владимир Ооржак, инженер Каң-Чүрек Монгуш-биле кады чораан мен. Ийи дугаар таварылгада, Чөөн-Хемчик кожууннуң чагыргазының, көдээ ажыл-агый эргелелиниң ажылдакчылары-биле «Аныяк өг-бүлеге - хой» программа езугаар Саадак арттка бир аалдан 200 хой ап алыр дээш чораанывыс болур. Тываның бир онзагай булуңу Куңгуртугга баар күзел – ам-даа күштүг хевээр ийин. Республикада кол парлалга чепсээ үндезилеттинип тургустунгаш 100 чыл болган «Шын» солунунуң коллективинде чогаадыкчы аныяктар ажылдап турар. Хоочун журналистерге күрүне шаңналдары, аңгы-аңгы яамы, албан-черлериниң шаңналдарын тывыскан. Оларга ужуражып, чугаалажыры дээди шаңнал, өөрүшкү. Мээң хензиг киириштирген үлүүмнү үнелээни, «Шын» солуннуң 100 чылдаанында медальды байырлыг байдалга тывысканы дээш өөрүп четтиргенимни илереттим. Редакциянын архивинден болгаш интернет четкизинден чуруктарны хоолгалаан. ЧУРУКТАРДА: Күжүгет Серээевич Шойгу; Тувак Каадыр-оол Эрес-оолович; Анисья Монгуш, Кира Толеевна, Севен Монгуш, Көжелдей Монгуш; Дадар-оол Аяакаевич Монгуш, Зинаида Максисмовна Куулар, Роза Пирлей, Галина Монгуш, Людимала Ондар , Монгуш Эртине Сайын- Белекович, Монгуш Очурович Өлзей-оол, Каадыр-оол Эрес-олович Тувак, Ховалыг Виктор Карам-оолович, Куулар Шаңгыр-оол Маспыкович, Хаяң-оол Константин Ензакович, Ондар Аракчаа Чүлдүмович


Семейная рубрика «Папа, с праздником»! Выражаем самые теплые и искренние поздравления нашему начальнику отдела правового обеспечения администрации Каа-Хемского района Олет Р.А. Он не только выдающийся профессионал, но и многодетный отец, который с любовью и заботой воспитывает своих детей. Как начальник отдела, он демонстрирует высокие стандарты профессионализма и ответственности, но именно в семье раскрывается его истинная сила. Он учит своих детей важным жизненным ценностям — уважению, честности и справедливости, что делает их настоящими гражданами нашего общества. Дорогой Радомир Аркадьевич, в этот день мы хотим пожелать вам и вашей семье здоровья, счастья и бесконечного количества радостных моментов вместе. Спасибо за вашу преданность делу и за то, что вы являетесь таким замечательным отцом! #ПапаСПраздником!

Семейная рубрика «Папа, с праздником»! Продолжает нашу рубрику, заместитель председателя по профилактике правонарушений администрации Каа-Хемского района Радченко Д.А. Он не только профессионал своего дела, но и любящий отец, который вдохновляет нас своим примером. В своей работе он проявляет неустанное стремление к обеспечению безопасности и порядку в нашем районе, но его истинная сила раскрывается в семье. Будучи отцом, он всегда находит время для своих детей, поддерживает их в учебе и увлечениях, а также создает атмосферу любви и заботы в доме. Его подход к воспитанию напоминает нам о том, что настоящая профилактика правонарушений начинается с семьи и воспитания. Дорогой Дмитрий Александрович, в этот день мы хотим пожелать вам и вашей семье счастья, здоровья и много радостных моментов вместе. Спасибо за вашу преданность делу и за то, что вы являетесь таким замечательным отцом! #ПапаСПраздником!